Теодора Корсак (Огинская) - Индекс потомака

жена - княжна Изабелла Чарторыйская (1736 - 1816)

Чиновник особых поручений при князе Паскевиче.

Формировалась станьковская усадьба по заказу их сына Эмерика Захария Николая Северина (род. в 1828г.). Эмерик Чапский окончил Виленскую гимназию и факультет естествознания Московского университета, степень кандидата наук. Участвовал в Крымской войне. В 1858г. женился на баронессе Альжбете Меендорф. Брак открыл Эмерику дорогу к столичной жизни. В скором времени он - камер-юнкер императорского двора, в 1863г. становится вице-губернатором Новгорода, в 1865 г. - вице-губернатором Петербургской губернии, с 1875г. - директор лесного департамента Министерства государственной собственности. Занимая эту высокую должность, многое сделал для развития лесного хозяйства. Он профессионально интересовался судьбой лесов и нередко вставал на их защиту, чем вызвал недовольство царских властей. В 1879г. из-за назревающего конфликта с Александром II граф вышел в отставку и осел в Станькове. В родном имении граф с увлечением занимался научной деятельностью, коллекционированием, делами имения.

...

В 1894 г. часть коллекции в шести вагонах вывозится в специально купленный при содействии Бартуновского дворец около Вавеля в Кракове. В 1895г. Эмерик с женой оставляет Беларусь, передав имение сыновьям Каролю и Ежи, и полностью отдается работе над коллекциями. В 1896г. граф умер от заражения крови при операции. Альжбета, преданная делу мужа, самостоятельно продолжает работу. Она издает каталоги "Перечень публикаций Ягеллонской эпохи" (1900), "Перечень картин" (1901), завершает пятитомное издание Э. Чапского "Каталог коллекций польских медалей и монет" (1871-1916), к которому сама выполнила рисунки монет. Она исполнила желание мужа, передав все собрание гмине Кракова. Альжбета дарит городу и свой дворец, чтобы коллекции смогли оформиться в виде музея, стать доступными для всеобщего обозрения. В честь их труда была изготовлена медаль со словами: "Честь науке, неутомимому труду, светись на бездорожьях жизни".

До последнего дня жизни А. Чапская продолжала вместе с сыном Каролем опекать музеи, служить делу, которому отдала вместе с мужем жизнь. Умерла графиня в Минске в 1916г. Теперь станьковские собрания представлены в отделе имени Э. Гуттен-Чап-ского Национального музея Польши. Часть оставшихся музейных ценностей в Станькове в 1916г. была вывезена в Москву.

• http://www.priluchki.com/top_menu.php?id=10

Leon Plater herbu własnego Plater (ur. ok. 1836 roku, zm. 28 maja?/9 czerwca 1863 w Dyneburgu) – hrabia, uczestnik powstania styczniowego.

Rozstrzelany przy twierdzy dyneburskiej za to, że, jak zaświadczają materiały sądowe tłumaczone przez Studnickiego, pierwszy podniósł sztandar powstania w gub. Witebskiej (...). Uzbroił 5 ludzi (częściowo szlachtę, częściowo służących) i wraz z nimi wziął udział w dniu 25 maja w udanym napadzie na transport broni, po którym jednak został ujęty przez uzbrojone chłopstwo. W przesłuchaniach przypisał sobie całą winę za organizację napadu i kierowanie nim, chroniąc rzeczywistego organizatora i dowódcę, Zygmunta Bujnickiego. Kiedy ten dowiedział się o tym (pozostając na wolności), przesłał przez swoją żonę list do komisji sądowej, w którym przyznawał się do swojej roli. Jego zeznanie nie zostało jednak wzięte pod uwagę, podobnie jak zeznania świadków, zaprzeczających temu, by to hrabia Plater dowodził oddziałem.

Ubranie Leona Platera, w którym prowadzono go na rozstrzelanie, w zbiorach Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie Zwłoki rozstrzelanego pochowano na miejscu kaźni i zgodnie ze zwyczajem, mogiłę stratowano. Pod osłoną nocy ciało jednak wykopano i przewieziono w inne miejsce. Pomimo listów matki zmarłego, kierowanych nawet i do cesarzowej, ciała syna jej nie wydano i spoczywa ono w miejscu nieznanym.

Leon Broel-Plater

Opis: Syn. Jązefa i Antoniny Sołtan, rozstrzelany został w Dyneburgu 27 maja 1863 r. (licząc lat 26) za udział w napadzie w d. 13 kwietnia na transport broni, idący przez lasy Bałtyńskie pod Krasławiem. Napad zorganizowany został właściwie przez naczelnika partji Zygmunta Bujnickiego, który, wkrótce po napadzie, poznawszy niebezpieczeństwo, zdołał ujść przez Petersburg za granicę. Chociaż później z zagranicy nadesłał wręczony osobiście przez żonę (Helenę) Komisji sądowej list, w którym pisał, że on to był prawdziwym i jedynym dowódcą oddziału, nie dano temu wiary. Sam Leon Plater bowiem, nie chcąc szkodzić Bujnickiemu, podczas pierwotnego zeznania wziął winę na siebie. Jako tedy dowódca zbrojnego napadu, stracony został.

• http://www.genealogia.okiem.pl/powstanies/index.php?nazwisko=Broel-Plater

Leon Plater był bohaterem Powstania Styczniowego w Inflantach Polskich. Uczestniczył w napadzie na transport broni pod Krasławiem, po którym został ujęty. W przesłuchaniu przypisał sobie całą winę za organizację i kierowanie napadem. Plater został rozstrzelany przy Twierdzy Dyneburskiej.

• http://wpolityce.pl/polityka/159359-prezydenci-polski-i-lotwy-uczcili-powstancow-styczniowych-wspolnie-odslonili-tablice-poswiecona-leonowi-broel-platerowi

Na samym początku powiedzieć trzeba o swoistym zamieszaniu panującym w polskiej historiografii, a dotyczącym nazwiska Leona Platera. Znaczące autorytety – specjaliści od Powstania Styczniowego, wśród których wymienić należy przede wszystkim Stanisława Zielińskiego, autora monumentalnego dzieła „Bitwy i potyczki 1863–1864”, a także Stefana Kieniewicza, twórcy równie monumentalnej monografii insurekcji styczniowej – podają, że nasz bohater nosił przydomek „Zyberk”. Tymczasem jego bratanek, również Leon Plater – dla porządku będzie on w tym artykule nazywany księdzem Platerem, albowiem istotnie wybrał drogę duchowną – twierdzi konsekwentnie, że stryj zwał się Broel-Plater, nie zaś Plater-Zyberk. Kto ma rację w tym sporze? Po pierwsze ksiądz Plater parał się zawodowo historią – pisał rozprawy na temat dziejów Kościoła – co samo w sobie zwiększa wiarygodność jego relacji; po drugie był bliskim krewnym powstańca i chociaż nie znał go osobiście, ponieważ obaj rozminęli się o przeszło trzydzieści lat, to trudno wątpić, aby nie miał wiedzy na temat podstawowych faktów dotyczących stryja. Dla tych, których to nie przekonuje, mamy jeszcze jeden argument. Otóż daleki krewny obu Leonów – Michał, powstaniec kościuszkowski – wstąpił w związek małżeński ze spadkobierczynią barona Jana von Sieberga, a następnie wystąpił do cara z prośbą o dodanie nazwiska małżonki w wersji spolszczonej jako drugi człon (przydomek) do swojego. Zgodę takową otrzymał i od tej pory on i jego potomkowie – ale tylko oni! – zwali się Plater-Zyberkami. Leon powstaniec nie miał z tym nic wspólnego, ponieważ nie był potomkiem Michała.

Nasze rozważania na temat poszczególnych przedstawicieli rodu dopełnijmy uwagą, że Platerowie są familią o przebogatych tradycjach narodowowyzwoleńczych. Wspomniany przed chwilą Michał walczył w powstaniu kościuszkowskim, jego syn Kazimierz w listopadowym. Również w listopadowym brała udział postać-legenda – Emilia Plater, unieśmiertelniona przez Mickiewicza oraz uhonorowana ulicą w ścisłym centrum Warszawy. Sławą Powstania Styczniowego miał się stać Leon Joachim Broel-Plater.

• http://gpcodziennie.pl/18826-patriota-leon-broel-plater.html#.U8jy5pR_uCU

Organizatorem jedynej akcji bojowej w Inflantach, do której doszło pod Krasła-wiem, był hrabia Leon Broel-Plater, chociaż nie on ją opracował. Pomysł po-wstał w łonie Rządu Narodowego, a rozkaz został mu przekazany przez Zyg-munta Bujnickiego.

Plan zakładał napad na transport broni wieziony z twierdzy dyneburskiej do Dzisny, co pozwoliłoby uzbroić powstańczą partię, a następnie przedarcie się na Litwę celem połączenia z Narbuttem. Leon Plater, od niedawna współpracu-jący z komórką Czerwonych, przygotowuje zasadzkę na 25 kwietnia. Operacja kończy się sukcesem, a łupem powstańców pada ok. 400 karabinów!

Niestety pierwszy sukces rychło zamienił się w porażkę. Otumanione carską propagandą bandy starowierców dostały rozkaz wyłapania powstańców. Samemu Platerowi udało prze-dostać się do Wyszek, ale wkrótce wraz z garstką towarzyszy został schwytany, pobity, oddany w ręce władz i osadzony w starej twierdzy dyneburskiej. W trakcie śledztwa Leon Plater zachowuje się mężnie i bierze całą odpowiedzialność za akcję pod Krasławiem na siebie, prawdopodobnie ratując w ten sposób życie Zygmunta Bujnickiego. Ginie, jak tylu innych – z rozkazu cara północy. Ginie w letni poranek 9 czerwca.

• http://www.kresy-1863.pl/materialy/materialy.html

В семье родилось двое детей — Елена (1884—1903) и Симон (1885—1897). Их преждевременная смерть стала для Эдварда Войниловича большой трагедией. В память о своих детях он построил в 1910 году на тогдашней окраине Минска костёл святых Симона и Елены.

В белорусскую историю и культуру Савичи вошли как колыбель славного рода Войниловичей, из которого вышло множество представителей элиты Великого княжества Литовского. Жителям Минска должен быть особенно знаком Эдвард Войнилович, оставивший после себя великолепный памятник – костёл святых Симеона и Елены на главной минской площади Независимости. Эдвард Войнилович был не просто дворянином-землевладельцем. Имея два высших образования, всю свою жизнь он заботился о внедрении на земли Минщины самых продуктивных форм ведения сельского хозяйства, много лет проработав с этой целью на посту вице-председателя Минского Общества Сельского Хозяйства. Трижды он избирался в Государственную Думу Российской империи, где ему не один год пришлось «тратить свое здоровье и силы, трепать нервы и отчаянно преодолевать трудности в надежде добиться на Неве лучших условий бытия для родного Края, расположенного на Немане и Припяти». Притом, что Эдвард объехал при жизни пол-Европы и имел много недвижимости во многих местах нашего края, в т.ч. и в самом Минске, своим настоящим родным домом он считал только Савичи. Именно сюда он возвращался из всех столиц, именно здесь он создал красивое и успешное имение, которое могло быть образцом землевладения для всей Российской империи. Как никто другой, Эдвард Войнилович знал и любил это место, и к счастью, он успел поведать нам о нём на страницах своих мемуаров. Благодаря этому, у нас сегодня есть возможность взглянуть на Савичи не только сквозь призму сухого ряда исторических дат и справочных фактов, но и глазами человека, который был жителем той самой эпохи, которая сегодня уже стала легендарной. Эпоха князей и графов, дворцов и замков, красоты и высокой культуры, уничтоженной в 20 веке нашествием красных варваров. И сегодня, стоя на савичской земле, на которой от этого прошлого остались лишь маленькие крупицы, нет нужды погружаться в романтические грёзы, чтобы представить, каким здесь всё было тогда – это уже досконально и очень живо описано Эдвардом Войниловичем. Поэтому в нашем путешествии в Савичи мы сделаем правильно, если дадим главное слово именно ему – тому, чьими заботами и усилиями этот край жил и процветал долгие годы. А нам останется только дополнить этот основной рассказ подробностями и необходимыми примечаниями.

• http://dmitrij-kr.livejournal.com/82129.html